غذاها و فرهنگ غذایی مردم کشور مجارستان
کشور مجارستان یکی از سرزمینهای واقع در اروپای مرکزی است که دارای تاریخی غنی و فرهنگی کهن است. این کشور در طول تاریخ با فراز و نشیبهای فراوانی مواجه بوده و رخدادهای متعددی را در فصلنامهی تاریخی خود، به ثبت رسانده است.
رژیم غذایی سنتی مجارستان
دلمهی کلم برگ (Töltött Káposztaُُ
برای درک و تفسیر فرهنگ غذایی مردم کشور مجارستان، ورق زدن تاریخ و مرور در گذشته تنها راه ممکن خواهد بود. قطعا علت این امر تاریخ کهن و پیشینهی طولانی این کشور کوچک اروپای مرکزی است که با گذشت زمان و حضور عناصر مختلف، تاثیراث عمیق و قابل توجهی را در برنامهی غذایی ایشان ایجاد کرده است. در واقع میتوان رژیم غذایی امروز مردم مجارستان را نشات گرفته از ترکیب رژیم غذایی آسیای کهن با سه رژیم غذایی مردم آلمان، ایتالیا و اسلاوی معرفی کرد. همچنین میتوان اظهار کرد که غذاهای تهیه شده در برنامهی غذایی مردم این سرزمین آمیزهای ابتکاری از یک رژیم اصیل مجاری با ترکیبی از تهیهی غذاهای غیر بومی و غیر مجاری است که امروزه به فرهنگ غذایی مورد پسند مردم این سرزمین، تبدیل شده است.
حضور برخی از مواد اولیهی غذایی در تهیه و طبخ غذاهای اصیل و بومی مردم مجارستان، نسبت به سایر مواد اولیه، تاثیری شگرف از تاریخ و تمدن این سرزمین گرفته است. به عنوان نمونه میتوان به رژیم غذایی عشایر و چادرنشینان در ادوار گذشتهی کشور مجارستان اشاره کرد که بر پایهی انواع گوشتهای سفید و قرمز همچون گوشت مرغ، گوشت گاو و گوشت خوک تهیه و آماده میشد. در این نوع برنامهی غذایی که به رژیم غذایی عشایری شهرت دارد، ظروف غذای متعددی را میتوان یافت که مادهی اولیهی مورد استفاده شده در طبخ آنها را عمدتا گوشت تشکیل داده است. گولاش (Goulash) و تعداد بسیاری از غذاهای آبکی مثل سوپ و انواع آش و آبگوشت، از جمله این غذاهای بومی و سنتی در رژیم غذایی سنتی مجارستان است. در قرن ۱۵ میلادی، پادشاه وقت ماتیاس (Matthias) و همسر ناپلی (Naples) وی، استفاده از برخی مواد اولیه در طبخ غذاها را به مردم این سرزمین معرفی کرد. سیر و پیاز از جمله این مواد بودند که امروزه حتی تصور طبخ غذاهای مجاری بدون استفاده از این مواد، غیر قابل تصور خواهد بود. پس از آن استفاده از دیگر مواد غذایی جدید، همانند رسم و عادتی مقبول در بین مردم مجارستان شد و تعداد زیادی از ساکسونها (Saxons)، ایتالیاییها، یهودیان، ارامنه و صربها بسیاری از دستورالعملهای غذایی سرزمینهای خود را وارد رژیم غذایی مردم این کشور کردند.
دلمهی کلم برگ (Töltött Káposztaُُ)
در زمان حکومت عثمانیها نیز رژیم غذایی مردم مجارستان با تغییراتی رو به رو و غذاهای جدیدی از رژیم غذایی سنتی عثمانی (ترکی) وارد آن شد. در این میان میتوان به برخی از خوراکیهای بومی و باستانی عثمانی مانند Bejgli (نوعی شیرینی که به صورت کیک تهیه میشود) و دلمهی کلم برگ (Töltött Káposztaُُ، یک نوع غذای تهیه شده از بادمجان، فلفل و کلم) اشاره کرد.
استرودل مجاری (Hungarian Strudel)
استرودل مجاری (Hungarian Strudel
همانگونه که پیشتر بیان شد، در دورهای از تاریخ مجارستان، این کشور تحت سلطهی برخی از امپراتوریهای قدرتمند از جمله عثمانی قرار داشت و بسیاری از کارشناسان غذایی معتقدند که این دوران، یکی از بهترین زمانهای ممکن برای پیشرفت و شکلگیری فرهنگ غذایی مردم مجارستان محسوب میشود. به گونهای که در این مدت، رژیم غذایی ایشان در معرض تاثیرپذیری از دیگر رژیمها مخصوصا رژیم غذایی عثمانی قرار گرفته است. اصلی که مردم مجارستان هر چند به سختی، اما به آن اعتراف و اذعان کرده و حضور بسیاری از مواد غذایی اولیه و خوراکهای تهیه شده در برنامهی غذایی خود را برگرفته از رژیم غذایی عثمانی میدانند. اما باور بومی نبودن استرودل مجاری (Hungarian Strudel، نوعی نان پهن و رل شده که معمولا شیرین بوده و گاهی اوقات داخل آن را با گوشت طعمدار شده پر میکنند. این نوع خوراکی معمولا با خمیر فیلو از مواد اصلی باقلوا، تهیه میشود)، که یکی از محبوبترین خوراکیهای مجارستان است، سخت و غیر ممکن است. برخیها معتقدند که اشترودل مجاری با الهامگیری از باقلوای معروف ترکیهای اختراع و به رژیم غذایی مردم مجارستان افزوده شده است. و جالبتر آن که احتمال میرود، باقلوا نیز با تاثیرپذیری از غذاهای بومی مردم یونان وارد برنامهی غذایی مردم ترکیه شده است. در رژیم غذایی مدرن و امروزی مردم مجارستان، میتوان تنوع جالبی از انواع غذاهای بومی و منطقهای را مشاهده کرد که توسط بسیاری از آشپزها و بانوان مجارستانی طبخ و مصرف میشود. همین تنوع و فراوانی ظرف غذاها در کشور مجارستان، باعث شده است که گردشگران خارجی و علاقهمندان به غذا هنگام حضور در این کشور با شور و هیجان به امتحان کردن طعم غذاهای مختلف بپردازند.
گولاش (Goulash)
در طول تاریخ، بخشهای شمالی کشور مجارستان، همواره به داشتن غذاهای خوشمزه و لذیذ مشهور بوده و در این منطقه از این سرزمین میتوان به وفور شاهد طبخ گولاش (Goulash) معروفترین غذای تهیه شده در برنامهی غذایی مردم این سرزمین بود که اصلیترین و ارزشمندترین غذای عشایر و چوپانان بومی در تاریخ گذشتهی این کشور محسوب میشود. غذایی با پیشینهای حدود ۲۰۰ سال که با کمی دخل و تصرف در نحوهی تهیهی آن، به صورت امروزی طبخ شده و قطعا نمیتوان در سرزمین دیگر نظیرش را یافت.
SLAMBUC
همچنین در این منطقه از کشور مجارستان میتوان خوراک بومی و اصیل دیگری را یافت که به «Hortobágyi» شهرت دارد. این خوراکی لذیذ در واقع نوعی نان نازک و پهن است که داخل آن را با گوشت گوسالهی ادویه زده پر میکنند. غذایی که در رژیم غذایی امروز مردم مجارستان، به عنوان دسر و پیشغذا مصرف میشود. «slambuc» غذای مشهور و پرطرفدار دیگری است که در رژیم غذایی شمال کشور مجارستان استفاده میشود. آشپزهای مجاری این غذا را روی آتش تهیه کرده و با استفاده از سیبزمینی پخته شده و رشتهفرنگی و گوشت نمک زده و ادویهدار شده تهیه میکنند.
تاسکباب بره (Lamb Stew)
تاسکباب بره یا خورشت گوسفند، یکی از معروفترین غذاهای طبخ شده در منطقهی پیرامون دریاچهی تیسزا (Tisza) است که در سراسر جهان از شهرت و محبوبیتی قابل توجه برخوردار است. این غذا را با اکثر قسمتهای بدن بره طبخ میکنند که میتوان به سر، پا، دل، قلوه، جگر و ... اشاره کرد. در ایام خاصی از سال، جشنوارههای طبخ این غذای بومی برگزار شده و شرکت کنندگان بسیاری برای هنرنمایی در آشپزی در آن شرکت میکنند. این غذا معمولا درون ظرف گود و بزرگ و روی آتش طبخ میشود. هضم این غذا برای بسیاری از مردم سنگین خواهد بود و برای رفع این مشکل و کم به هضم آسانتر خورشت گوسفند، معمولا از خوراکیهای ترش، مانند انواع گیلاس، آلبالو، آلوچه و ... پس از خوردن غذا، استفاده میشود.