مکان ناشناخته ی ایران

قسمت شرقی جزیره قشم میزبان دره ای شگفت انگیز است که با نام تنگه چاهکوه شهرت دارد و با جلوه های خاص خود موجب حیرت بسیاری از بازدیدکنندگان خود می شود. همه ی عناصر طبیعی دست به دست هم داده اند تا طی سال ها این پدیده را شکل دهند و هنرمندی طبیعت را به نمایش بگذارند. دره ای به عمق ۱۰۰ متر که دنیای جدیدی را برایتان رقم میزند و گویی شما را به سرزمینی دیگر فرا می خواند. کافیست تا بخت با شما یار باشد و باران هم شروع به باریدن کند، آنگاه یکی از زیبا ترین تصاویر طبیعت ایران را مشاهده خواهید کرد.

در تابلوی اطلاعات سازمان منطقه آزاد قشم از این تنگه با عنوان دره مقدس چاهکوه یاد شده است چرا که آب در گذشته های دور تقدس خاصی برای پیشینیان ما داشته و این دره محلی برای ذخیره ی آب بوده است. البته شاید بتوان هنوز هم قداست را در این مکان جستجو کرد چرا که قدرت پروردگار در جای جای آن خودنمایی می کند.

با تماشای دیدنی ها و انجام بعضی فعالیت ها می توانید لحظات خوشی را در این دره رقم بزنید:

به محض قرار گرفتن در ورودی دره، تندیسی طبیعی را خواهید دید که به سه سر نگهبان تنگه شهرت دارند. سپس به چهار چاه می رسید که توسط ساکنان در میان دره حفر شده اند تا  بتوانند آب شیرین را در آن ذخیره کنند.

پس از گذر از کنار آنها، تندیس ها، حجم ها، کاسه ها و طاقچه ها بر دیواره دره به چشم می خورند. کم کم دیواره های عمودیِ نسبتا مرتفع، شما را از دنیای بیرون جدا می کنند و با اشکالی شگفت انگیز همچون شیارها و خطوط فرسایش موازی و عمیق و انواع حفره های نیمه کروی و بیضوی به استقبال شما می آیند. در قسمتهایی از دیواره صدفها نیز دیده می شوند و می توانند ردپایی از حضور آب دریا در گذشته باشند. جوی های سنگی در کف دره، بر اعجاز چاهکوه می افزایند و شما را محو تماشای زیبایی های این پدیده طبیعی می کنند.

تنگ چاهکوه با زیبایی هایش شما را جادو خواهد کرد و مجبور خواهید شد برای کشف زیبایی های بیشتر کمی جلو تر بروید. با هر قدمی که بردارید، این پدیده ی طبیعی با جلوه ای تازه شما را غافلگیر می کند و تصویری تازه را به شما هدیه می دهد.

تنگه چاهکوه قشم

مناظر خاص این دره و اشکالی که در سراسر آن بساط خود را پهن کرده اند سوژه های نابی برای عکاسی هستند که با ثبت آنها می توانید خاطره ی شیرین این سفر را برای همیشه ماندگار نمایید.

1- سنگ نوردی
اگر از علاقه مندان به سنگ نوردی هستید و با اصول اولیه ی این فعالیت آشنایی دارید، در سفر به چاهکوه لوازم خود را در کوله بارتان جای دهید تا تجربه ای متفاوت از سنگ نوردی را برای خود رقم بزنید. یادتان باشد که تنها با سنگ نوردی می توانید به برخی قسمت های هیجان انگیز دره دسترسی پیدا کنید.
تنگه چاهکوه قشم

2- تماشای آسمان شب
درست است که با قرارگرفتن در تنگه چاهکوه، تنها قسمت کوچکی از آسمان را می توانید ببینید اما در شب همین تکه ی کوچک بسیار تماشایی می شود. درخشش ستارگان در شب جلوه ی خاصی به تنگه چاهکوه می دهد و وقتی از درون آن به آسمان نگاه می کنید چلچراغی را در بالای سرخود می بینید که شما را با خود به دنیایی دیگر می برد. اینجا تصویری دیگر از شب و ستارگانش را برایتان رقم می زند؛ تصویری که شاید هیچ کجای دیگر آن را نخواهید یافت.

اما به یاد داشته باشید به دلیل نبود امکانات و عدم پوشش دهی آنتن تلفن همراه در درون تنگه، لازم است تا همراهی راه بلد و آشنا به تنگه را با خود به همراه ببرید تا برایتان مشکلی پیش نیاید.

هنگامی که به چاهکوه قدم می گذارید این پدیده طبیعی با دره ای عریض و دیواره های بلند به استقبال شما می آید. دیواره های از دو طرف شما را احاطه می کنند و حق تماشای آسمان را از شما می گیرند به همین دلیل است که در چاهکوه نور کمی وجود دارد.

هر چه پیش تر می روید از میزان عرض کاسته می شود و به نقاطی می رسید که به سختی می توانید از آنها عبور کنید. در این نقاط دیواره ها تقریبا به هم می رسند و فاصله ۲ دیواره از یکدیگر از نیم متر هم کمتر می شود.

این دره از چهار طرف، چهار تنگه دارد که دره اصلی و دره ی عمود بر آن راشامل می شود و شکلی مانند یک چهارراه را تشکیل می دهد. سخته به این معنا که پس از ورود به دره، در مسیر پیمایش آن به دو شکاف در دو سوی خود برخورد می کنید که هر یک شما را به دره ای با ویژگی های تازه هدایت می کنند. اگر از سمت شمال وارد دره شمالی جنوبی شوید با دره ای عریض تر و کم شیب تر به شکل U مانند برخورد می کنید. با پیشروی به سمت جنوب، کاهش عرض و افزایش شیب را حس خواهید کرد تا حدی که در انتها، دره به شکل V در آمده و صعب العبور می شود و این تغییر شکل حکایت از سیلابی بودن دره دارد.

دلیل نامگذاری

در دل دیواره ها و کف این دره چاله ها و حفره هایی دیده می شوند. یکی از مشخص ترین آن ها حلقه های چاهی هستند که به صورت طبیعی شکل گرفته اند. همین امر موجب نامگذاری چاهکوه با این نام بوده اند اما دلیل دیگر و قوی تری نیز برای این نامگذاری وجود دارد.

احتمالا استفاده از نام چاهکوه برای این دره ی زیبا به وجود ۴ حلقه چاه در نقطه آغاز آن باز می گردد که برای هدایت آب توسط ساکنان روستای نزدیک دره به نام چاهو حفر شده اند. این چاه ها علاوه بر اینکه امکان ذخیره نزولات جوی و تامین آب شیرین را در این منطقه گرم و خشک فراهم می کند، زیبایی خاصی را به تنگه می بخشد. این حفره ها با نظم خاصی در راستای حفره های موجود در دره حفر شده و تصویر خاصی را به وجود آورده اند. در طول چهار تنگه چاهکوه کانال باریک جُوی مانندی وجود دارد که آب را از دره به داخل چاه ها هدایت می کند و آب شیرین را تامین می کند. این کانال ها و چاه ها، از قدمت زیادی برخوردار هستند و از ۴۰۰ سال پیش در این مکان قرا دارند.


سنگ ها در طبیعت به سه دسته ی رسوبی، آذرین و دگرگونی تقسیم می شوند. سنگ های چاهکو، از سنگ های رسوبی و مربوط به رشته کوه زاگرس می باشند که در اثر تغیرات فرسایشی به شکل امروزی خود درآمده اند. دیواره های رسوبی چاهکوه از ماسه سنگ آهکی سست و میان لایه های مارن قرمز، سیلت و آهک تشکیل شده است و همین امر آن را برای فرسایش و انحلال مستعد می سازد تا جایی که در بسیاری نقاط آن حفره های عمیقی به جشم می خورند. شیارها و خطوط فرسایشی موازی متعددی نیز در دیواره ها وجود دارند که در برخی نقاط به دلیل عمق زیاد فرم های قاشقی یا قیفی به خود گرفته اند.
علت شکل گیری:

دلیل اصلی به وجود آمدن این دره و دره های مشابه اطراف آن شکستگی های ایجاد شده در طاقدیس بزرگی است. طاقدیس ها چین‌خوردگی‌های طاق‌مانند زمین هستند که در ایجاد گنبد نمکی نمکدان ( طولانی‌ترین غار نمکی جهان در قشم ) نیز تاثیر داشته اند. نیروهای طبیعی باعث شده اند تا یک گسل، یک کوه سنگی یکپارچه را به صورت ضربدری برش دهد و چهار تنگه را ایجاد نماید که در یک نقطه به هم برخورد می کنند.

 آنچه که در تنگه چاهکوه مشاهده می شود در نتیجه ی سالها فرسایش سنگ های رسوبی به وسیله باد، آب باران، بارش های سیل آسا و شدید و نور آفتاب شکل گرفته است.

آهک یا بی کربنات کلسیم موجود در دیواره ی تنگه، نسبت به اسید آب باران واکنش نشان داده و در آن حل می شود و شکاف ها و حفره های کوچکی را به وجود می آورد. آب به این سنگ ها نفوذ نمی کند و به همین دلیل، فرسایش به صورت لایه لایه رخ می دهد و آب پس از چرخیدن درحفره ها دوباره به بیرون می ریزد و یا تبخیر می شود. در نتیجه این عمل، با گذشت زمان، این حفره ها، روز به روز بزرگتر شده و در طی میلیون ها سال به شیارهای عمیق و طویل و انواع حفره های عدسی، قاشقی و کروی شکل در دل دیواره دره تبدیل می شوند.
تنگه چاهکوه قشم

پوشش گیاهی و جانوری

در چاهکوه گیاهانی متناسب با آب و هوای بیابانی، استوایی و بیشتر به صورت درخت و درختچه های پراکنده و استپی رشد و نمو می یابند.

وجود چاه های آب در این تنگه باعث شده تا پرندگان زیادی برای زندگی به اینجا بیایند. از سوی دیگر ۱۶ گونه جانوری نیز در این منطقه زندگی می کنند که از میان آنها می توان به گونه ارزشمند غزال اشاره نمود.

به واسطه ی اینکه تنگه چاهکوه یکی از بخش های ژئوپارک جهانی قشم به شمار می رود امکاناتی برای تایید سازمان جهانی یونسکو در آن ایجاد شده است که عبارتند از: سرویس بهداشتی، تابلو آموزشی و زیست محیطی، سطل زباله، پارکینگ و کیوسک نگهبانی.

این تنگه فاقد پوشش آنتن تلفن همراه می باشد بنابراین در مدت زمان حضور در آن امکان برقراری ارتباط را نخواهید داشت.

اگر میخواهید که همه ی قسمت های دره را بپیمایید نیاز است که مهارت های اولیه سنگ نوردی را بدانید و ابزار آن را به همراه داشته باشید.

کفش مناسب پیاده روی، قمقمه آب، کرم ضد آفتاب و میان وعده های خوراکی را در این سفر فراموش نکنید.


جزیره قشم یکی از مناطق گرمسیری ایران می باشد و توصیه می شود که در پاییز و زمستان و یا ایام نوروز به آنجا سفر کنید.

بهار و تابستان : در بهار و تابستان این جزیره آب و هوای گرمی دارد اما به دلیل اینکه دیواره های دره از تابش آفتاب به درون آن جلوگیری می کنند، گرما خیلی آزار دهده نخواهد بود اما در سایر نقاط جزیره گرما را حس خواهید کرد.

پاییز و زمستان: با کاهش دما در این دو فصل، هوای قشم مطبوع تر خواهد بود و امکان سفر را برای شما فراهم می کند.


اگر برای دیدن تنگه چاهکوه راهی قشم شدید می توانید از خانه های محلی و هتل ها برای اقامت استفاده نمایید.

تنگه چاهکوه در بخش شهاب از توابع شهرستان قشم می باشد و در کنار روستای چاهوی شرقی، در بخش غربی ساحل شمالی جزیره قشم واقع شده است. این تنگه شگفت انگیز ۷۰ کیلومتر با شهر قشم فاصله دارد.

برای رسیدن به این پدیده طبیعی از میدان درگهان قشم ، وارد جاده ی غربی شوید. بعد از طی ۲۰ کیلومتر به یک دو راهی موسوم به دو راهی دیرستان می‌رسید که باید راه مستقیم را انتخاب کنید. بعد از ۱۱ کیلومتر و رسیدن به یک میدان باید وارد اولین جاده سمت راست شوید. پس از ۳۹ کیلومتر قبل از آنکه به روستای چاهوی شرقی برسید، وارد راه سمت چپ شوید. بعد از حدود ۷/۱ کیلومتر تنگه چاهکوه را خواهید دید.

راه دسترسی به تنگه چاهکوه کاملا آسفالت شده و تنها دو کیلومتر پایانی آن همچنان خاکی است اما برای عبور و مرور ماشین مناسب می باشد.