غذاهایی که در ایروان حتما باید امتحان کنید
جای تردیدی نیست بهترین غذای محلی هر شهر یا ناحیه را میتوان در نزد افراد بومی آنجا پیدا کرد؛ پس اگر به عنوان یک گردشگر چنین فرصتی را در بازدید از ایروان به دست آوردید، به هیچ وجه آن را از دست ندهید. غذاهای محلی ایروان یا به عبارتی غذاهای ارمنستان دارای شهرت و تنوع بینظیری هستند، به طوری که آوازه آن از مرزهای کشور نیز فراتر رفته و بسیاری از گردشگران علاقهمند به چشیدن طعم این غذاها هستند. ولی راز پشت پرده محبوبیت این غذاها در چیست؟ قدمت آشپزخانه ارمنستان به وسعت تاریخ آن است و پیشینه آن به ۲۰۰۰ سال قبل میرسد. همچنین در آشپزی ارمنی فرآوردههای گوشتی دارای جایگاه بسیار مهمی هستند که شاید دلیل استفاده فراوان از فرآوردههای گوشتی در غذاهای ارمنی برگرفته از سنت دامپروری است که در این منطقه از دیرباز تاکنون رواج داشته است. همچنین در گذشته کلیه غذاهای ارمنی بر روی آتش طبخ میشد و این سنت هنوز هم در آشپزخانه ارمنستان حفظ شده است. البته در کنار دامپروری، اهالی این کشور از دیرباز به شغل کشاورزی و کشت انواع غلات و سبزیجات نیز اشتغال داشتهاند و در نتیجه، تنوع محصولات آنها باعث تهیه غذاهایی متنوع با طعم و رنگ خاص شده است. در مجموع، تنوع و کیفیت مواد اولیه در کنار روشهای طبخ سنتی و تا حدی دشوار باعث پدیدار شدن غذاهای خوشطعم و متنوعی از جمله انواع سوپها، خوراکهای گوشتی، فرآوردههای لبنی، انواع نانها و خواراکیهای تهیه شده از آرد، خوراک ماهی، شیرینیجات و انواع نوشیدنیها شده است. پس در صورت سفر به ایروان فرصت چشیدن طعم این غذاها را نباید از دست داد، ولی به دلیل تنوع فراوان با برخی از غذاهای تهیه شده از برترین روشهای طبخ ضرورت دارد.
کوفته گوشت (Beef Kofta)
به دلیل رواج صنعت دامپروری در ارمنستان، گوشت یکی از مواد اولیه اصلی در غذاهای این کشورر است. در این رابطه، کوفته یکی از غذاهای سنتی ارمنی است که از دوران امپراطوری عثمانی در آشپزخانه ارمنستان تهیه میشود. در تهیه این غذا گوشت گاو با پیاز، سیر، خرده نان و ادویهجات ترکیب شده و در سس مخصوص گوجه فرنگی طبخ میشود. نام غذا نیز از کلمهای فارسی به همین مضمون گرفته شده و به معنی «توپکهای گوشتی» است.
نان لواش ارمنی با پنیر
لاه معجون یا نان لواش ارمنی (Lamadzho or lahmacun) یکی از انواع مختلف نان ارمنی است که از آرد اعلا تهیه میشود و در بسیاری از کشورها از جمله ایران، گرجستان، عراق، فلسطین، سوریه و ترکیه بخشی از قوت غالب مردم محسوب میشود. در ارمنستان این نان به شیوهها و با ترکیبهای مختلفی از جمله برشهای گوشت نیز تهیه میشود. ولی یکی از بهترین و اصلیترین انواع آن نان لواش پنیری است که در تهیه آن تکههای پنیر به همراه نعنا و فلفل با خمیر ترکیب شده و برای چند دقیقه بر روی آتش پخته میشود.
خوراک گوشت با سس انار (Veal in Pomegranate Sauce)
انار یکی از نمادهای اصلی در آشپزخانه ارمنستان محسوب میشود و از این رو، انواع نوشیدنیها، سسها و ... از آن تهیه میشود. این خوراک دارای طعم ترد و خوشمزهای است که از ترکیب گوشت و طعم ملس انار ایجاد شده است و به دلیل مزه خاصش پس از یکبار امتحان برای همیشه در ذهن خواهد ماند.
دلمه (Udoli Dolma)
دلمه یکی دیگر از غذاهای سنتی و البته ملی ارمنستان است که از دیرباز تاکنون جایگاه خود را در سفره این کشور حفظ کرده است. در گذشته، اهالی این منطقه پس از فرآوری گوشت معمولا آن را در داخل برگ کلم یا مو پیچیده و طبخ میکردند. وجه تسمیه نام این غذا در زبان ارمنی نیز برگرفته از از کلمه «تولی» از ریشه «اودولی» به معنی درخت تاک است. برای تهیه این غذا گوشت بره به همراه میوههای خشکشده در داخل برگ کلم پیچیده شده و با سس مخصوص طبخ میشود.
خاشلاما (Khashlama)
آشپزخانه ارمنستان یکی از قدیمیترین و ماندگارترین آشپزیهای آسیا است و خوشبختانه بسیاری از غذاهای سنتی آن تاکنون حفظ شدهاند. خاشلاما نیز یکی از قدیمیترین و مشهورترین غذاهای محلی ارمنستان است که از گوشت بره به همراه سبزیجات تهیه میشود. بنا به روایتها، این غذا از کلمه «هاشل» (Hashel) به معنی تکه گوشت پخته شده گرفته شده است. برخلاف دشواری مراحل پخت سایر غذاهای ارمنی، تهیه خاشلاما بسیار ساده است.
گاتا (Gata)
گاتا یکی از شیرینیهای سنتی آشپزخانه ارمنی است که در این کشور بسیار رایج بوده و به روشهای مختلفی تهیه میشود. این شیرینی به نامهای مختلفی از جمله کاتاه یا کادا نیز خوانده میشود و بسیار شبیه به قطاب است. بسیاری از بانوان خانهدار و سرآشپزهای حرفهای در مناسبتهای خاص تهیه کرده و در کنار باقلوا سرو میکنند. حتی در برخی موارد از این شیرینی با نام «زندانی قفقاز» نیز یاد شده است.
هاریسا (Harisa)
هاریسا (آریس یا پوره گندم با مرغ) غذایی بسیار مقوی است که کلیه مواد آن برای مدت ۶ ساعت به آرامی پخته میشوند و سرشار از فیبر و کالری است. این غذا اغلب برای صبحانه سرو میشود.
باقلوا
باقلوا شیرینی خوشمزهای است که در اغلب کشورهای منطقه تهیه میشود. کشور ارمنستان نیز از این قاعده مستثنی نبوده و قدمت باقلوا در این کشور به ۷۰۰ سال قبل باز میگردد. باقلوای ارمنی نیز بسیار خوشمزه است و از ترکیب تخم مرغ، کره، عسل و مغز گردو تهیه میشود.