شهر دیاربکر

شهر دیاربکر (Diyarbakir)

دیاربکر یا آمد (Amed) ، یکی از شهرهای جنوب شرقی ترکیه است که در ساحل رودخانه دجله قرار دارد . این شهر مرکز اجرایی ایالت دیاربکر است و با وسعت 2،060 کیلومتر مربع در ارتفاع 675 متری از سطح دریا قرار دارد. دیاربکر بزرگترین شهر کردنشین ترکیه است.

diyarbakir_shabavizparvaz_map

آب و هوای شهر دیاربکر

دیاربکر در دشت بین النهرین واقع شده است و درمعرض بادهای بسیار گرم از سمت بیابان های سوریه و عراق قرار دارد. همین امر باعث شده که آب و هوای این شهر نیمه خشک باشد : تابستان های بسیار گرم و خشک و زمستان های سرد و مرطوب با مه شبانگاهی.

نمودار

جمعیت شهر دیاربکر

براساس آمار سال 2010 ، دیاربکر با جمعیت 843،460  نفر دومین شهر پرجمعیت ترکیه بعد از قاضی آنتپ در منطقه جنوب شرقی آناتولی ترکیه می باشد. اغلب مردم دیاربکر کرد هستند، به همین خاطر به طور غیر رسمی مرکز کردستان ترکیه محسوب می شود. همچنین این شهر همیشه مرکز ملی گرایی کردها بوده است.

diyarbakir_turkey_shabavizparvaz_01

تاریخچه شهر دیاربکر

در پادشاهی آشو (Assyrian) ، از قرن سیزدهم پیش از میلاد تا قرن هفتم قبل از میلاد (612)، آمد (Amed) پایتخت منطقه دیاربکر بوده است. در جنگلی که بین نیروهای آشور و ماد در سال 612 قبل از میلاد انجام گرفت ، به خاطر شکست آشور ، منطقه دیاربکر نصیب ماد گردید.

در 66 قبل از میلاد ، زمانی که این منطقه تحت سلطه امپراتوری روم شرقی بود، به آن آمیدا (Amida) گفته می شد. کلمه «آمید» از منابع آشوری گرفته است و نشانی از مرکز استقرار رئیس کلیسای مشرق زمین دارد و تعدادی از سران و دین شناسان معروف را پرورش داده است.

در سال 359 میلادی ، شاپور دوم ، پادشاه ایران ، بعد از 73 روز محاصره ، دیاربکر رااز اشغال رومیان خارج  کرد و شهر در اختیار امپراتوری ایران قرار گرفت . بعد از ظهور و توسعه اسلام ، این منطقه در اختیار حاکمان مسلمان قرار گرفت.

در طی قرن دهم و یازدهم بعد از میلاد، منطقه دیاربکر تحت فرمانروایی کردها توسط مروانیان (Marwanid) اداره می شد. بعد از نبرد ملازگرد ، شهر تحت اداره شاخه ماردین (Mardin) ، شاخه ای از ترکمن های خان نشین اغوز (Oghuz Turks) ، تحت فرمانروایی آرتوکلو ( Artuklu) درآمد.

این منطقه همواره مورد اختلاف خاندان ایلخانیان (Ilkhanate) و ایوبیان (Ayyubid) بود که این اختلاف برای مدت یک قرن بعد از بالا گرفتن شورش دولت ترکمنی قره قویونلو (Kara Koyunlu) و بعدا ً دولت ترکمنی آق قویونلو (Ak Koyunlu) پایان گرفت. در سال 1514 میلادی در جنگ چالدران ، بین شاه اسماعیل اول صفوی و سلطان سلیم اول عثمانی ، ایران شکست خورده و بخشی از سرزمین کردستان جدا شده و نصیب عثمانی گردید.

قرن بیستم دوران خشونت و ناآرامی برای دیاربکر بود . در طی جنگ جهانی اول ، بیشتر جمعیت آشوری و ارمنی دیاربکر از شهر اخراج شدند. بعد از محاصره امپراتوری عثمانی ، سربازان فرانسوی سعی کردند که شهر را اشغال کنند. دیاربکر همیشه مرکز قوم گرایی کردها بوده است. این شهر مهم ترین مرکز استقرار حزب کارگران کردستان (پ ک ک) به ویژه از سال 1984 به بعد بوده است. جمعیت شهر به خاطر هجوم روستائیان و دهقانان به شدت افزایش یافت. این افراد یا از جنگ می گریختند و یا به دلایل امنیتی از روستاهای خود رانده شده بودند. از سال 2002 وضعیت این شهر و منطقه به صورت عادی درآمده است و امنیت آن برقرار شده است.

diyarbakir_turkey_shabavizparvaz_05

دانشگاه شهر دیاربکر

دانشگاه دیسله (Dicle University)

در شرق رودخانه دجله قرار دارد و یکی از دانشگاه های بزرگ و قدیمی در آناتولی جنوب شرقی است. این دانشگاه عمومی با مساحت 27،000 هکتار ، در شرق شهر دیاربکر ساخته شده و دانشکده پزشکی در سال 1966 تحت نظارت دانشگاه آنکارا کار خود را آغاز کرد . در سال 1974 ، دانشگاه دیسله به صورت رسمی دارای دو دانشکده شد. در سال 1982 نام آن از دانشگاه دیاربکر به دانشگاه دیسله (Dicle) تغییر کرد. امروزه این دانشگاه 11 دانشکده و حدود 17،600 دانشجو دارد.

ورزش شهر دیاربکر

کلوب دیاربکر اسپور (Diyarbkirspor) تیم فوتبال حرفه ای است که در سال 1968 تشکیل شده . این تیم در سال 1986 تا 1987 به لیگ دسته دو سقوط کرد و سپس در سال 2001 امتیاز کافی برای صعود به لیگ برتر را به دست آورده و در حال حاضر در لیگ دسته یک بازی می کند . زمین این تیم استادیوم آتاتورک دیاربکر (Diyarbakir Ataturk Stadium) است. از این استادیوم چند منظوره بیشتر برای مسابقات فوتبال استفاده می شود. این استادیوم با ظرفیت 12،963 نفر در سال 1960 ساخته شده است.

اقتصاد شهر دیاربکر

دیاربکر ، مرکز تجاری منطقه به شمار می آید و انواع محصولات کشاورزی از قبیل گندم ، پنبه و خربزه در آن به عمل می آید . همچنین در این منطقه معادن مس و نفت خام قرار دارد. دیاربکر در تولید آرد ، منسوجات ، زیور آلات ، طلا و نقره نیز شهرت دارد.

دامپروری و تولید محصولات لبنی ، گوشت گوسفند ، ادویه هایی نظیر فلفل سیاه و سماق ، گشنیز ، برنج و بلغور در این شهر شناخته شده هستند.

diyarbakir_walls_shabavizparvaz_03

6Ld9QeYjAAAAAA6n-aXWvOcAqXqdJM_-zuKt72QR